Co to jest serce?
Światowy Dzień Serca 2019
Po raz kolejny jak co roku końcem września obchodzimy światowy Dzień Serca. Święto to ma nam wszystkim przypominać jak ważne jest aby dbać o swoje serce i że choroby sercowo-naczyniowe są najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. Co roku wszyscy kardiolodzy w Polsce starają się przy tej okazji przekonywać, że prawidłowy styl życia jest bardzo istotnym elementem dbania
o swoje serce. Czy jednak każdy pacjent wie czym tak naprawdę jest serce? We wszystkich filmach i opowieściach książkowych zawsze jest to najważniejszy narząd człowieka. I rzeczywiście prawidłowa praca serca jest do życia niezbędna –
w przypadku kiedy przestaje bić, wystarczy kilka minut aby doszło do nieodwracalnego uszkodzenia mózgu czyli tak naprawdę do śmierci. Jednak patrząc na funkcję serca i porównując ją do funkcji innych narządów człowieka – np. wątroby czy nerek, budowa serca jest znacznie mniej skomplikowana. Tak naprawdę serce jest zbudowane z tkanki mięśniowej ale bardzo specyficznej – łączącej w sobie cechy mięśni szkieletowych (np. mięśnie ud, bicepsy) oraz mięśni gładkich (np. w ścianach jelit). Dzięki tej unikalnej budowie mięsień sercowy jest jednocześnie bardzo silny tak jak mięśnie odpowiedzialne za ruchy ciała jak i bardzo wytrzymały na zmęczenie jak mięśniówka jelit. Wymaga tego jego funkcja – serce zaczyna bić już u płodu i bije bez przerwy przez całe życie, aż do momentu śmierci – około 60 razy na minutę czyli 3600 razy na godzinę, 86 tysięcy razy na dobę czyli około 2,5 miliarda razy przez całe życie. Jednocześnie pompuje ono 5-6 litrów krwi na minutę czyli około 7 tysięcy litrów krwi na dobę! I to wszystko bez chwili odpoczynku, w każdych warunkach
i okolicznościach. Rzeczywiście jest to idealnie perfekcyjna struktura nastawiona na bezawaryjne działanie! Zadaniem serca jest pompowanie krwi do krwioobiegu złożonego z naczyń krwionośnych – możemy sobie to wyobrazić jak wodociąg
w mieście, w którym stacja pompująca wodę (czyli nasze serce) poprzez sieć rurociągów (czyli nasze naczynia) dostarcza wodę (czyli naszą krew) do wszystkich domów (czyli naszych komórek). Wraz z krwią do komórek dostaje się konieczny do życia tlen oraz substancje odżywcze, a z nich odbierany jest dwutlenek węgla
i szkodliwe produkty przemiany materii powstające w procesach życiowych każdej komórki. Jak zatem widać sama funkcja serca jest dosyć prosta – pełni rolę pompy dla płynącej krwi. Porównując to na przykład z wątrobą, która pełni bardzo wiele różnych skomplikowanych funkcji biochemicznych i trawiennych czy z nerkami
o bardzo skomplikowanej budowie zapewniającej powstawanie moczu wydaje się, że serce najłatwiej byłoby zastąpić sztuczną maszyną - jednak fascynująca jest perfekcja i niezawodność tego narządu – czy potrafimy zbudować jakakolwiek maszynę, która bez przerwy, bez serwisowania i wymiany podzespołów będzie funkcjonować 80-90 lat? Na dodatek będzie odpowiednio mała, niezależna od zewnętrznego zasilania i reagująca przyspieszeniem na wysiłek? Dlatego musimy dbać o nasze serce, tak bardzo jak to możliwe. Pamiętajmy o regularnych pomiarach ciśnienia krwi, aby serce nie musiało nadmiernie pracować pokonując zbyt duży opór naczyń krwionośnych, który jest zwykle przyczyną nadciśnienia Pamiętajmy
o prawidłowej diecie i regularnej aktywności fizycznej, koniecznie dbajmy
o prawidłową wagę i prawidłowy poziom cholesterolu we krwi – to wszystko jest najlepszym sposobem na zachowanie zdrowia naszego serca na jak najdłuższe lata! A tego z okazji Dnia Serca Wszystkim Państwu z całego serca życzę!
Artykuł został opracowany przez
dr n. med. Klaudiusza Komora
specjalistę chorób wewnętrznych, kardiologa.
