Kamienica Rynek 12 w Bielsku-Białej – numer rejestru zabytków A/111/76
Udzielenie dotacji celowej w wysokości 147.599,40 PLN na remont konserwatorski elewacji i dachu wraz z hydroizolacją ścian fundamentowych i remontem klatki schodowej w kamienicy – realizacja prac 2019 r.
Historia
Działka wytyczona w ramach lokacji miasta końcem XIII w. Dom podcieniowy, o układzie szczytowym zbudowany najprawdopodobniej w 2 połowie XVII w., po pożarze miasta z adaptacją starszej piwnicy. Przebudowany gruntownie na początku XIX w., zapewne w wyniku pożaru miasta po 1808 roku z zamurowaniem podcienia i dobudową oficyny, ponowna przebudowa szczególnie fasady pod koniec XIX w. w stylu historyzmu. Zaznaczony na planie katastralnym miasta w 1836 roku zgodnie z obecnymi obrysami rzutów domu frontowego i oficyny.
Opis
Budynek na rzucie wydłużonego prostokąta zwróconego krótszym bokiem do rynku, wielotraktowy. Piętrowy z półpiętrzem w dachu szczytowym, podpiwniczony w części frontowej. Fasada z elementami sztukatorskimi z XIX w., trójkondygnacyjna, zwieńczona ścianą parawanową - attyką z falistym szczytem, maskującą szczyt dachu dwuspadowego; na parterze para arkadowych otworów, w jednym brama w portalu kamiennym; neorenesansowa stolarka bramy z końca XIX w., płycinowa, z dekoracją snycerską, przeszklona, z kutymi kratami. Elewacja podwórzowa piętrowa, zwieńczona trójkątnym szczytem dachu; w wejściu do sieni głęboka arkada o łuku koszowym z przełomu XVIII/XIX w. W piwnicy sklepienie kolebkowe. Na parterze w pomieszczeniach frontowych i we frontowej części sieni sklepienia kolebkowe z lunetami dawnego podcienia z 2 poł. XVII w. W dalszej części sieni późniejsze sklepienie kolebkowe ze stykającymi się parami lunet. Klatka schodowa zabiegowa nakryta sklepieniami o łuku segmentowym, nad nią latarnia o ścianach artykułowanych lizenami, z gurtem; w arkadzie do latarni kuta krata; stopnie drewniane.
Prace polegały na zabezpieczeniu przed postępującą degradacją substancji zabytkowej kamienicy przyrynkowej i na przywróceniu, oraz uczytelnieniu jej walorów zabytkowych w tym: posadzek kamiennych i ceramicznych, sklepień ceglanych, stolarki drzwiowej. Całość prac wykonywana była w oparciu o dokumentację projektową i badawczą zatwierdzoną przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków Delegatura w Bielsku-Białej.