Bielsko-Biała w projekcie RECUP Ożywianie kultury w przestrzeniach miejskich.
Wspólnie przeciw cyfrowej samotności
Miasto Bielsko-Biała dołączyło do międzynarodowego projektu RECUP Ożywianie kultury w przestrzeniach miejskich realizowanego w ramach programu URBACT IV.
Celem projektu jest wzmacnianie lokalnych społeczności poprzez wykorzystanie kultury i kreatywności. Projekt ten, prowadzony przez dzielnicę Újbuda z Budapesztu, opiera się na doświadczeniach z wcześniejszego przedsięwzięcia CUP 4 Creativity, które skutecznie walczyło z problemem cyfrowej samotności i osłabienia więzi społecznych.
W projekcie biorą udział miasta europejskie, które wspólnie uczą się, jak wdrażać innowacyjne rozwiązania na lokalnym poziomie. Są nimi:
- Újbuda, dzielnica Budapesztu (Węgry),
- Dubrownik (Chorwacja),
- la Mancomunidad de l'Horta Nord (Hiszpania),
- Amersfoort (Holandia),
- Sandyford (Irlandia).
Cyfrowa samotność a osłabienie lokalnych więzi społecznych
Cyfrowa samotność, będąca jednym z kluczowych problemów współczesnych społeczeństw, to zjawisko, w którym ludzie zastępują prawdziwe relacje społeczne cyfrową komunikacją, co prowadzi do izolacji i rozpadu lokalnych więzi. Media społecznościowe i aplikacje cyfrowe, mimo że ułatwiają globalne kontakty, często działają na rzecz komercyjnego zysku, jednocześnie osłabiając prawdziwe relacje międzyludzkie.
Jak wynika z raportu Komisji Europejskiej z 2018 roku, aż 7% dorosłych Europejczyków doświadcza samotności. Zjawisko to szczególnie dotyka mieszkańców miast, w tym w krajach takich jak Węgry, gdzie problem ten jest wyjątkowo powszechny. Pandemia COVID-19 dodatkowo uwidoczniła skalę cyfrowej samotności, która przyczyniła się do osłabienia więzi społecznych i lokalnych społeczności.
Jednocześnie kultura i kreatywność mają ogromny potencjał w budowaniu zdrowia psychicznego oraz odbudowywaniu więzi społecznych. Twórcze aktywności nie tylko sprzyjają integracji i wspólnotowości, ale także pozwalają na lepszy rozwój ekonomiczny i społeczny. Niestety, brak dostępu do odpowiednich narzędzi, przestrzeni oraz inspiracji sprawia, że potencjał kreatywności u wielu osób pozostaje niewykorzystany.
Cele i działania projektu RECUP
Odpowiedzią na te wyzwania stał się projekt RECUP mający na celu odbudowę lokalnych więzi poprzez kulturę i kreatywność. Jego kluczowymi elementami to:
- Wykorzystanie technologii i kultury do wzmocnienia wspólnot lokalnych – inspiracją dla RECUP były innowacje wdrożone w Budapeszcie, takie jak centrum wiedzy Adaptér, które łączy nowoczesne technologie z kulturą.
- Włączanie mieszkańców w działania oddolne – projekt wspiera lokalne inicjatywy i wydarzenia, które mają aktywizować mieszkańców i tworzyć wspólnotę.
- Budowanie kreatywnego ekosystemu – partnerzy projektu wymieniają się doświadczeniami i dobrymi praktykami, by rozwijać środowisko sprzyjające kulturze i kreatywności.
W ramach RECUP działania skupiają się na zaangażowaniu mieszkańców w różnorodne formy twórczości, które pozwalają nawiązywać nowe relacje, wzmacniać lokalne społeczności oraz walczyć z izolacją. Jednym z celów jest również wspieranie sektora przemysłów kreatywnych i kulturowych, które mogą stanowić motor rozwoju lokalnych gospodarek.
Na jakim etapie realizacji jesteśmy
Za nami międzynarodowe spotkanie partnerów projektu, które odbyło się w Budapeszcie. Była to okazja do wymiany doświadczeń i zaplanowania wspólnych działań oraz wzajemne poznanie się partnerów. Obecnie w Bielsku-Białej trwa proces tworzenia Lokalnej Grupy URBACT, która skupi przedstawicieli mieszkańców, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców, instytucji kultury oraz władz miasta. Grupa ta będzie kluczowym elementem działań projektowych, pracując nad stworzeniem Lokalnego Planu Działania, czyli strategii integrującej działania związane z kulturą, kreatywnością i budowaniem wspólnoty.
Co przed nami?
W grudniu Bielsko-Białą odwiedzą eksperci projektu, którzy spotkają się z władzami miasta oraz lokalnymi interesariuszami. Warsztaty i spotkania pomogą zidentyfikować potrzeby lokalne oraz opracować praktyczne rozwiązania, które będą sprzyjały rozwijaniu kreatywnych społeczności.
Dlaczego RECUP
Projekt RECUP Ożywianie kultury w przestrzeniach miejskich to odpowiedź na wyzwania współczesnych miast, takie jak cyfrowa samotność, izolacja społeczna i brak integracji lokalnych wspólnot. Projekt łączy potencjał kultury i kreatywności z nowoczesnymi technologiami, oferując mieszkańcom alternatywy dla biernego konsumowania treści cyfrowych. Wspólne działania mają na celu stworzenie bardziej zintegrowanego, otwartego i kreatywnego środowiska w Bielsku-Białej, które przyniesie korzyści zarówno mieszkańcom, jak i całemu miastu.
Dzięki udziałowi w programie URBACT i współpracy z partnerami europejskimi Bielsko-Biała ma szansę stać się liderem w tworzeniu zrównoważonych, kreatywnych i odpornych społeczności miejskich.


Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2021-2027
w ramach Programu URBACT IV.
Całkowita wartość projektu: 550 000 EUR
Finansowanie UE: 382 527 EUR
Dofinansowanie: 70 970,03 EUR