Środki przeciwdrobnoustrojowe (antybiotyki, leki przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze i przeciwpasożytnicze) to substancje stosowane w leczeniu infekcji u ludzi, zwierząt oraz roślin. Wprowadzenie antybiotyków do terapii zakażeń było jednym z najważniejszych odkryć w historii medycyny. Jednak ich niewłaściwe stosowanie prowadzi do poważnych problemów.
Antybiotyki zrewolucjonizowały leczenie infekcji bakteryjnych, znacząco zmniejszając zachorowalność i śmiertelność spowodowaną przez chorobotwórcze bakterie. Obecnie stanowią nieodzowne narzędzie medycyny, umożliwiając wykonywanie wielu procedur, takich jak przeszczepy, chemioterapia nowotworów czy inwazyjne zabiegi chirurgiczne, które bez ich zastosowania byłyby niemożliwe.
Niestety, antybiotyki często są stosowane niewłaściwie. Bywają przepisywane w infekcjach wirusowych, wobec których są nieskuteczne. Nadużywa się także preparatów o szerokim spektrum działania, które niszczą wiele różnych bakterii, a nie tylko te odpowiedzialne za daną chorobę; leki te bywają również stosowane zbyt długo lub zbyt krótko – zwłaszcza gdy pacjent przerywa terapię po uzyskaniu chwilowej poprawy.
Niewłaściwe stosowanie antybiotyków sprzyja powstawaniu i rozprzestrzenianiu się szczepów bakterii opornych na leczenie. Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe to obecnie jedno z największych globalnych zagrożeń zdrowotnych. Zjawisko to polega na tym, że drobnoustroje zmieniają się pod wpływem działania leków i przestają na nie reagować. W konsekwencji leczenie infekcji staje się znacznie trudniejsze, a czasem niemożliwe. Nieskuteczność leków powoduje, że infekcje utrzymują się w organizmie dłużej, a drobnoustroje je wywołujące mogą łatwiej przenosić się na inne osoby.
Antybiotykooporność może dotknąć każdego – niezależnie od wieku czy miejsca zamieszkania. Każdy z nas może jednak przyczynić się do zwiększania świadomości i odpowiedzialnego stosowania antybiotyków!
Wychodząc naprzeciw wyzwaniom związanym z narastaniem antybiotykooporności, Komisja Europejska ustanowiła w roku 2008 Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach, który corocznie jest obchodzony w krajach Unii Europejskiej 18 listopada. Z kolei od roku 2018, w dniach 18-24 listopada, obchodzony jest Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach, ustanowiony przez WHO w roku 2015.
W Polsce koordynatorem kampanii jest Narodowy Instytut Leków w Warszawie. Działania te prowadzi w ramach realizacji Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025 finansowanego ze środków ministra zdrowia.
Tematem przewodnim tegorocznych kampanii jest hasło: Działaj teraz. Chroń naszą teraźniejszość, zabezpiecz naszą przyszłość.
Organizatorzy kampanii zachęcają do prowadzenia działań zwiększających świadomość ogółu społeczeństwa, pracowników ochrony zdrowia, weterynarii, ochrony środowiska i administracji państwowej na temat zjawiska oporności na leki przeciwdrobnoustrojowe oraz przekazywania informacji o jej konsekwencjach.
Zalecenia zapobiegające zjawisku narastania antybiotykoodporności skierowane do pacjentów:
- stosuj antybiotyki tylko wtedy, gdy zostały przepisane przez lekarza;
- nie żądaj antybiotyków, jeśli lekarz twierdzi, że ich nie potrzebujesz;
- stosując antybiotyki, postępuj zgodnie z zaleceniami lekarza – sam nie skracaj terapii;
- nie udostępniaj ani nie używaj antybiotyków pozostałych po poprzedniej terapii;
- zapobiegaj infekcjom poprzez regularne mycie lub dezynfekcję rąk, higieniczne przygotowywanie posiłków, unikanie bliskiego kontaktu z chorymi, aktualizację szczepień;
- wybieraj żywność, która została wyprodukowana bez użycia antybiotyków w hodowli zwierząt i przygotowuj ją do spożycia w sposób higieniczny (utrzymuj czystość, oddzielaj żywność surową i ugotowaną, dokładnie gotuj, utrzymuj żywność w bezpiecznej temperaturze, używaj bezpiecznej wody i surowców).
Pamiętajmy! Antybiotykooporność to zagrożenie dla zdrowia i życia nas wszystkich. Skuteczność antybiotyków i możliwość leczenia zakażeń i chorób bakteryjnych, zależy od ich rozsądnego stosowania.
źródło: https://antybiotyki.edu.pl/edwa/
