W Bielsku-Białej 29 września rozpoczęły się konsultacje społeczne dwóch projektów uchwał dotyczących gospodarowania odpadami komunalnymi. Pierwsza z nich dotyczy opłat za gospodarowanie, druga – częściowego zwolnienia z tychże dla właścicieli kompostujących bioodpady. Szczegółowe uzasadniania wprowadzanych zmian znajdują się w projektach dokumentów w załącznikach.
Do udziału w konsultacjach uprawnieni są mieszkańcy Bielska-Białej, właściciele nieruchomości (w rozumieniu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) położonych na terenie miasta Bielska-Białej, Zarządcy Wspólnot Mieszkaniowych, Zarządy Spółdzielni Mieszkaniowych oraz organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, prowadzące na terenie Bielska-Białej działalność statutową w zakresie obejmującym przedmiot konsultacji.
Konsultacje obu projektów uchwał potrwają do 12 października. Opinie i uwagi można zgłaszać poprzez formularz interaktywny zamieszczony na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w zakładce dedykowanej konsultacjom społecznym https://bielsko-biala.pl/konsultacja/konsultacje-spoleczne-dotyczace-projektow-uchwal-z-zakresu-gospodarowania-odpadami, za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres: bgo@um.bielsko-biala.pl lub pisemnie w Wydziale Gospodarki Odpadami Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, plac Ratuszowy 5, pokój nr 404.
Zmiana metody ustalania opłat
Projekt uchwały w sprawie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zakłada zmianę dotychczasowej metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy - tj. od gospodarstwa domowego - na metodę od liczby osób zamieszkujących oraz określenie nowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości 45,00 złotych za osobę. W takim przypadku, wysokość opłaty stanowić będzie iloczyn liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość oraz stawki opłaty.
W uzasadnieniu czytamy, że dotychczasowa metoda opłaty nie zapewnia stabilności finansowej systemu gospodarki odpadami. W 2024 roku, pomimo zmiany stawek opłaty od 1 września, system nie zbilansował się, co skutkowało koniecznością dopłaty z budżetu miasta w kwocie 5.964.031,50 złotych. Ponadto, w wyniku analizy finansowej systemu przeprowadzonej w drugim półroczu tego roku, prognozuje się kolejny deficyt na poziomie niespełna 2 mln zł na koniec 2025 roku. Sytuacja determinuje konieczność ponownej dopłaty ze środków budżetowych niezwiązanych z opłatą za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Jeżeli nie nastąpią istotne zmiany w zakresie pobieranej od mieszkańców opłaty, w 2026 roku prognozuje się deficyt dochodów na poziomie około 16 mln zł. Pomimo prawnej możliwości pokrywania części kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z innych środków własnych gminy, wynikającej z art. 6r ust. 2da ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, dalsze finansowanie systemu może negatywnie oddziaływać na poziom realizacji innych zadań samorządu.
Główne wydatki w systemie gospodarki odpadami związane są z odbiorem i zagospodarowaniem odpadów komunalnych, natomiast koszty tych usług zależą od masy oraz jakości wytwarzanych przez mieszkańców odpadów. Niestety masa odpadów utrzymuje się wciąż na wysokim poziomie. Według pierwotnych założeń, masa odpadów odebranych z terenu miasta przez przedsiębiorcę świadczącego usługę odbioru w 2025 roku miała osiągnąć 46.000 ton, natomiast z aktualnej prognozy wynika, że odpadów będzie – 51.000 ton. Należy także zwrócić uwagę, że w całym strumieniu odpadów odnotowuje się duży udział frakcji generujących wysokie koszty ich utylizacji - np. odpady zmieszane, odpady wielkogabarytowe oraz odpady budowlane.
Poza samofinansowaniem się systemu, założeniem zmiany metody opłaty jest także zwiększenie transparentności i sprawiedliwe rozłożenie kosztów na mieszkańców. Przy obecnej metodzie od gospodarstwa domowego stawki określono odrębnie dla gospodarstw 1-, -2, 3-, 4-, 5-, 6- oraz 7- i więcej osobowych, w taki sposób, że stawka w przeliczeniu na osobę maleje wraz ze wzrostem liczby osób tworzących dane gospodarstwo, począwszy od 4-osobowego. Ponadto ósma i kolejna osoba wchodząca w skład danego gospodarstwa nie ponosi de facto opłaty. Powoduje to dysproporcje w rozłożeniu kosztów, które wielokrotnie były przedmiotem niezadowolenia społecznego, ze strony osób starszych czy osób samotnie zamieszkujących (obecnie stawka opłaty dla osoby samotnie zamieszkującej wynosi 39,00 złotych natomiast w gospodarstwie 7-osobowym kwota w przeliczeniu na 1 osobę to około 21,29 złotych).
Ulga dla kompostujących bioodpady
Projekt drugiej uchwały - w sprawie zwolnienia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym – i wskazane w niej zwolnienie to forma zachęty ekonomicznej, dzięki której bioodpady zagospodarowywane są przez właścicieli nieruchomości we własnym zakresie i tym samym nie zwiększają strumienia odpadów komunalnych przekazywanych do dalszego zagospodarowania.
Podstawą ubiegania się o zniżkę jest złożenie przez właściciela zamieszkałej nieruchomości (zabudowanej budynkiem jednorodzinnym) deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w której oświadczy, że posiada przydomowy kompostownik i kompostuje w nim bioodpady stanowiące odpady komunalne. A w związku ze zmianą metody naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obowiązującej na terenie miasta, konieczne jest także dokonanie zmiany sposobu ustalenia wspomnianego zwolnienia. Projekt uchwały zakłada, że częściowe zwolnienie wyniesie 2,00 zł od mieszkańca zamieszkującego nieruchomość.