Orzecznictwo

Organy orzekające:

1. Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
3. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności

ul. Lipnicka 36
43-300 Bielsko-Biała
tel. 33 815 19 16

Godziny pracy: od poniedziałku do piątku w godzinach 7.30 – 15.30 
Zespół funkcjonuje w strukturach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej. Obsługuje tylko mieszkańców miasta Bielska-Białej.

Miejski Zespół rozpatruje wnioski o wydanie następujących dokumentów:

• orzeczenia o niepełnosprawności (dzieci do lat 16)
• orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (dorośli od 16 roku życia)
• legitymacji osoby niepełnosprawnej (dla dzieci i dorosłych)
• odpisu orzeczenia z lat ubiegłych (począwszy od 1997 r.)

Do wniosku należy załączyć zaświadczenie lekarskie.

Orzeczenia o niepełnosprawności ("dziecięce", czyli dotyczące osób, które nie ukończyły 16 lat) określają:

• zaliczenie
• lub brak zaliczenia do osób niepełnosprawnych.

Orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ("dorosłe", czyli dotyczące osób, które ukończyły 16 lat) określają zaliczenie do jednego z trzech stopni niepełnosprawności:

• znacznego stopnia niepełnosprawności
• umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
• lekkiego stopnia niepełnosprawności
• lub brak zaliczenia do osób niepełnosprawnych

Tryb postępowania trwa od miesiąca do dwóch począwszy od daty złożenia wniosku. O terminie posiedzenia składu orzekającego rozpatrującego wniosek Zespół zawiadamia pisemnie. Zawiadomienie określa dzień, godzinę i miejsce badania oraz wskazuje na niezbędne dokumenty lekarskie, jakie należy zabrać ze sobą na komisje.

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub niepełnosprawności jest podstawą prawną do ubiegania się o:

• zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej
• dofinansowania uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym
• dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych
• dofinansowania zakupu sprzętu rehabilitacyjnego i środków pomocniczych (aparaty słuchowe, pampersy, wózki inwalidzkie, kule łokciowe itp.)
• dofinansowania w ramach programów celowych PFRON
• uczestnictwa w warsztacie terapii zajęciowej lub zakładzie aktywizacji zawodowej
• uzyskania karty parkingowej
• uzyskania dodatku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego
• odpisów podatkowych na cele lecznicze i rehabilitacyjne
• uzyskania zasiłku stałego
• inne

Składy orzekające wydają orzeczenia w trybie:

• badania bezpośredniego (z obecnością osoby niepełnosprawnej na komisji)
• lub w trybie zaocznym, na podstawie dokumentacji i wywiadu, po spełnieniu warunków określonych w rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności z dnia 19 lipca 2022 roku (DzU z dn. 29 lipca 2022 r., poz. 1606).

Trzy wymienione stopnie niepełnosprawności odpowiadają następującym rodzajom orzeczeń:
 

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności	Orzeczenie o niezdolności do pracy lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych	Orzeczenie Komisji  ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia
Lekki stopień niepełnosprawności	Częściowa niezdolność do pracy	III grupa inwalidzka
Umiarkowany stopień niepełnosprawności	Całkowita niezdolność do pracy	II grupa inwalidzka
Znaczny stopień niepełnosprawności	Całkowita niezdolność do pracy i do samodzielnej egzystencji	I grupa inwalidzka

Orzeczenia o stopniu niepełnosprawności nie są orzeczeniami rentowymi i nie służą do celu wypłaty renty z tytułu niezdolności do pracy. Orzeczenia z tytułu niezdolności do pracy wydają lekarze orzecznicy ZUS.

Dodatkowe informacje dla klientów Zespołu:

• Prosimy o czytelne wypełnianie wniosków. Kompletny wniosek składa się z dwustronicowego formularza wniosku i zaświadczenia lekarskiego.
• Formularz zaświadczenia lekarskiego jest uniwersalny i stanowi niezbędny załącznik zarówno do wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (powyżej 16 roku życia) jak i do wniosku o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności (do 16 roku życia).
• Zaświadczenie na podstawie przepisów wykonawczych orzecznictwa ważne jest 30 dni od daty wystawienia przez lekarza.
• W przypadku posiadania aktualnego orzeczenia (o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności) o określonym terminie ważności prosimy o składanie ponownego wniosku minimum 30 dni przed terminem utraty ważności poprzedniego orzeczenia.

Odwołanie od orzeczenia można składać zgodnie z pouczeniem zawartym w każdym orzeczeniu: za pośrednictwem tutejszego Zespołu, (nie wysyłając odwołania bezpośrednio do Wojewódzkiego Zespołu w Katowicach, bowiem takie odwołanie zostanie przesłane z powrotem do powiatowego zespołu), i w terminie do 14 dni od daty odbioru oryginału orzeczenia.

Wzory wniosków

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

ul. Krasińskiego 34
43-300 Bielsko-Biała 
tel. 33 825 20 30, 33 825 20 42, 33 825 20 43,  33 825 20 44

Godziny pracy: Sala Obsługi Klienta - w poniedziałek: 8.00-17.00, od wtorku do piątku: 8.00-15.00. 

O niezdolności do pracy orzeka Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)

Informacja:

Centrum Obsługi Telefonicznej (COT) tel.: 22 560 16 00, e-mail: cot@zus.pl:

• konsultanci COT są dostępni od pon. - pt. w godz. 7.00-18.00,
• komunikaty informacyjne z wybranego zakresu funkcjonowania ZUS można odsłuchać 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu.

Więcej na stronie: www.zus.pl

Godziny pracy Sali Obsługi Klientów:

poniedziałek:              od 8.00 do 17.00,

od wtorku do piątku: od 8.00 do 15.00.

Telefoniczna rezerwacja wizyt w Oddziale w Bielsku-Białej pod nr tel. 33 825 30 23.

e-wizyta

Sprawy w ZUS klienci mogą załatwić bez wychodzenia z domu poprzez skorzystanie z e-wizyt przez internet. Na e-wizytę można umówić się w dni robocze, w godzinach 9.00-14.00.  Aby zarezerwować wizytę w dogodnym terminie, wystarczy wejść na link do e-wizyty- e-wizyta w ZUS  - można umówić się na konsultacje w polskim języku migowym PJM.

Podczas e-wizyty nie można:

• złożyć żadnych wniosków dotyczących zmiany danych identyfikacyjnych i adresowych oraz rachunku bankowego,
• potwierdzić Profilu Zaufanego ePUAP.

Orzecznictwo ZUS

Za osobę niezdolną do pracy uważa się:

osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Renta z tytułu niezdolności do pracy:

• stała - przysługuje osobie, której niezdolność do pracy została uznana za trwałą.
• okresowa - przyznawana osobie, której niezdolność do pracy uznawana jest za okresową. Po  upływie tego okresu ubezpieczony może wystąpić do ZUS z wnioskiem o przedłużenie prawa do renty na dalszy okres.

Aby otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy należy ŁĄCZNIE SPEŁNIAĆ następujące warunki:

• zostać uznanym za niezdolnego do pracy,
• posiadać wymagany - stosowny do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy - okres składkowy i nieskładkowy,
• niezdolność do pracy musi powstać w wymienionych w ustawie okresach składkowych (np. ubezpieczenia, zatrudnienia) lub nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Aby otrzymać rentę należy złożyć wniosek do oddziału ZUS.

Do wniosku należy dołączyć aktualne zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, informację dotyczącą charakteru i rodzaju pracy, dokumentację medyczną oraz inne dokumenty poświadczające stan zdrowia.

Po złożeniu wniosku, osoba wnioskująca o przyznanie świadczenia podlega badaniu przez lekarza orzecznika ZUS. Jeżeli ubezpieczony nie może zgłosić się na badanie ze względu na stan zdrowia, a złożona dokumentacja jest wystarczająca do wydania orzeczenia, lekarz orzecznik może wydać orzeczenie na podstawie tej dokumentacji w trybie zaocznym. Gdy stan zdrowia osoby ubiegającej się o orzeczenie uniemożliwia jej stawienie się, badanie może zostać przeprowadzone w miejscu jej pobytu.

Lekarz orzecznik ZUS orzeka:

• stopień niezdolności do pracy,
• datę powstania niezdolności do pracy,
• okres trwania niezdolności do pracy,
• celowość przekwalifikowania zawodowego.

Niezdolność orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat.

W sytuacjach wyjątkowych okres na jaki jest orzeczona niezdolność może być dłuższy.

PAMIĘTAJ!

Jeśli ubezpieczony spełni warunki wymagane do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy i uzyska orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, może otrzymać rentę szkoleniową.

Renta przyznawana jest na okres 6 miesięcy. Może być przedłużona na czas niezbędny do przekwalifikowania, nie dłużej jednak niż o 30 miesięcy.

PAMIĘTAJ!

Osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18 roku życia,

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25 roku życia,

3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej,

przysługuje renta socjalna. O niezdolności do pracy w celu uzyskania renty socjalnej orzeka lekarz orzecznik ZUS.

W przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej kwota renty socjalnej ulega takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Renta socjalna nie przysługuje, jeżeli kwota renty rodzinnej przekracza 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Postępowanie w sprawie przyznania renty socjalnej wszczyna się na podstawie wniosku osoby ubiegającej się o rentę socjalną lub jej przedstawiciela ustawowego, jak również na wniosek innej osoby albo kierownika ośrodka pomocy społecznej działających za zgodą osoby ubiegającej się o rentę socjalną lub jej przedstawiciela ustawowego.

NPAMIĘTAJ!

osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji mogą ubiegać się o świadczenie uzupełniające 500+

Osoba, która spełnia następujące warunki:

• ukończyła 18 lat,
• jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, a niezdolność ta została stwierdzona orzeczeniem lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• jest uprawniona do świadczeń (emerytury, renty albo innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub wypłacanych przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych), ale ich łączna wysokość brutto nie przekracza 2157,80 zł,
• albo
• nie jest uprawniona do emerytury ani renty, nie ma ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych, np. zasiłku stałego albo zasiłku okresowego (warunek nie dotyczy jednorazowych świadczeń), ani nie jest uprawniona do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych.

Katalog świadczeń finansowanych ze środków publicznych jest dostępny na naszej stronie internetowej www.zus.pl.

Prawo do świadczenia uzupełniającego 500+ Zakład może ustalić po otrzymaniu stosownego wniosku wraz z niezbędnymi dokumentami.

PAMIĘTAJ!

Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi program rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS skierowany do osób ubezpieczonych.

Celem programu jest przywrócenie zdolności do pracy osobom, które w następstwie choroby, urazu lub wypadku są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy lub są nadal niezdolne do pracy, ale jednocześnie, po odbyciu rehabilitacji leczniczej, rokują odzyskanie tej zdolności.

Podstawą skierowania do ośrodka rehabilitacyjnego jest orzeczenie o potrzebie rehabilitacji, wydane przez lekarza orzecznika ZUS.

Orzeczenie może być wydane w następujących okolicznościach:

• na wniosek lekarza prowadzącego leczenie,
• podczas kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy,

• przy ustalaniu uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego,
• podczas orzekania o niezdolności do pracy dla celów rentowych.

Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej prowadzona jest w systemie stacjonarnym lub ambulatoryjnym.

Rehabilitacja lecznicza odbywa się na podstawie ustalonego indywidualnie programu (trwa 24 dni, przy czym w uzasadnionych wypadkach okres ten może być skrócony lub wydłużony), uwzględniającego schorzenie podstawowe i choroby współistniejące i zawiera następujące elementy: kinezyterapię i fizykoterapię, czyli zabiegi z zakresu ciepłolecznictwa, krioterapii, magneto i elektroterapii, leczenia ultradźwiękami, laseroterapii i rożnych form masażu, rehabilitację psychologiczną, w tym m.in. psychoedukację i treningi relaksacyjne, edukację zdrowotną.

Formularze ZUS można pobrać ze strony internetowej: Wzory formularzy ZUS

Platforma Usług Elektronicznych (PUE) – dzięki bezpłatnemu profilowi PUE można:

• przejrzeć dane zgromadzone w ZUS,
• przekazać dokumenty ubezpieczeniowe,
• składać wnioski i otrzymywać na nie odpowiedzi,
• zadawać pytania i otrzymywać odpowiedzi z ZUS,
• umawiać się na wizyty w jednostce ZUS.

Co można załatwić przez PUE

• Osoba ubezpieczona:

• może sprawdzić swoje dane zapisane na koncie w ZUS,
• ma dostęp do informacji o stanie konta ubezpieczonego oraz do informacji o wystawionych zwolnieniach lekarskich.

• Płatnik składek może:

• skorzystać z aplikacji ePłatnik, za pomocą której m.in. zgłosi pracownika do ubezpieczeń, wypełni i przekaże dokumenty rozliczeniowe z wykorzystaniem danych z bazy ZUS.
• złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu i odebrać go na PUE.
• przeglądać i pobierać zwolnienia lekarskie (e-ZLA).

• Świadczeniobiorca:

• ma dostęp m.in. do informacji o wysokości świadczeń emerytalno-rentowych i uprawnień do zasiłków,
• do formularza PIT,
• może złożyć wniosek o zmianę swoich danych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest pracodawcą przyjaznym dla osób z niepełnosprawnościami. Aktualne oferty pracy można znaleźć na stronie www.zus.pl.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

ul. Listopadowa 56
43-300 Bielsko-Biała
tel. 33 815 04 77, 815 10 88, 815 10 90; 
faks 33 812 94 29

Godziny pracy: poniedziałek, wtorek, środa, piątek: 7:00 - 15:00; czwartek: 7:00 - 16:00

KRUS realizuje własny, dwuinstancyjny system orzecznictwa lekarskiego w postępowaniu dowodowym dla ustalenia prawa ubezpieczonych do świadczeń rentowych i odszkodowawczych, których przyznanie wymaga medycznej oceny stanu zdrowia lub oceny następstw wypadku w związku z pracą rolniczą. Orzeczenia wydają w pierwszej instancji lekarze rzeczoznawcy, w drugiej instancji komisje lekarskie Kasy.

Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 31 grudnia 2004r. w sprawie orzecznictwa lekarskiego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (DzU z 2005 r., nr 6, poz. 46).

Rozporządzenie można pobrać ze strony: www.krus.gov.pl/krus/podstawy-prawne/ lub ze strony www.sejm.gov.pl