Projekt: Ochrona i regeneracja obszarów cennych przyrodniczo wraz z działaniami edukacyjnymi na obszarze Aglomeracji Beskidzkiej- ETAP I jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 jako tzw. przedsięwzięcie strategiczne (w trybie pozakonkursowym), wynikające bezpośrednio z tzw. Kontraktu Programowego dla Województwa Śląskiego, zawartego pomiędzy Zarządem Województwa, a Ministrem Funduszy i Polityki Regionalnej.
Projekt ma charakter partnerski, w którym Partnerem wiodącym jest Stowarzyszenie AGLOMERACJA BESKIDZKA, natomiast Miasto Bielsko-Biała, wdraża swoje zadanie poprzez Centrum Edukacji Ekologicznej „Ekosynteza” w Bielsku-Białej.
Szczegółowe informacje dotyczące działań realizowanych przez CEE „Ekosynteza”, dostępne są pod poniższym linkiem:
https://ekosynteza.bielsko-biala.pl/projekty/
Pozostałymi Partnerami i Realizatorami projektu są:
• Gmina Buczkowice,
• Gmina Czechowice – Dziedzice, która wdraża swoje zadanie poprzez Centrum Ekologii i Zieleni w Czechowicach-Dziedzicach,
• Gmina Goleszów,
• Gmina Hażlach, która wdraża część zadania poprzez Gminną Bibliotekę Publiczną w Hażlachu,
• Gmina Jaworze,
• Gmina Jeleśnia,
• Gmina Łodygowice,
• Gmina Radziechowy Wieprz,
• Gmina Skoczów,
• Gmina Ujsoły,
• Gmina Wilamowice,
• Gmina Wilkowice,
• Gmina Wisła,
• Gmina Węgierska Górka,
• Miasto Żywiec,
• Zespół Szkół Agrotechnicznych i Ogólnokształcących im. J. Piłsudskiego w Żywcu, który działa w imieniu i na rzecz Powiatu Żywieckiego,
• Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej.
Całkowita wartość projektu: 27 762 441,70 zł
Dofinansowanie z UE: 23 502 671,45 zł
Cel projektu:
Celem projektu jest wzmocnienie ochrony przyrody na terenach objętych ustawową jej formą oraz objęcie ochroną nowych obszarów cennych przyrodniczo na terenie Aglomeracji Beskidzkiej przy jednoczesnym zwiększaniu świadomości ekologicznej mieszkańców poprzez realizację kampanii edukacyjnych oraz rozwój działalności ośrodków prowadzących działalność w tym zakresie.
Grupa docelowa projektu:
Grupę docelową projektu stanowią mieszkańcy subregionu południowego województwa śląskiego oraz turyści odwiedzający ten obszar.
Projekt został podzielony na cztery komponenty:
- komponent dotyczący wsparcia obszarów chronionych oraz innych obszarów cennych przyrodniczo nie objętych ochroną, w tym poprzez ustanowienie formy ochrony;
- komponent informacyjno-edukacyjny zwiększający świadomość ekologiczną społeczeństwa i budowę sieci współpracy pomiędzy ośrodkami edukacji ekologicznej na terenie Aglomeracji Beskidzkiej;
- komponent dotyczący usuwania inwazyjnych gatunków obcych na obszarze Aglomeracji Beskidzkiej;
- komponent dotyczący wsparcia bioróżnorodności na obszarach zurbanizowanych, w tym w formie tworzenia zielonej infrastruktury w kontekście łagodzenia zmian klimatycznych.
Ponieważ projekt obejmuje cztery komponenty, wskazane powyżej, odbiorcami działań i wsparcia unijnego będą zarówno instytucje, jak i osoby indywidualne.
Projekt będzie obejmował działania czynnej ochrony przede wszystkim na obszarach zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, użytków ekologicznych oraz na pomnikach przyrody ożywionej i nieożywionej.
Dodatkowo w ramach projektu zakłada się rozszerzenie niektórych obszarów chronionych oraz utworzenie nowych form ochrony (głównie użytków ekologicznych).
Szczegółowe lokalizacje obejmą:
• Użytek ekologiczny „Stawek w Złatnej” (gmina Ujsoły),
• Użytek ekologiczny „Moszczanickie Dęby” w Żywcu Moszczanicy wraz z sąsiednim nowoprojektowanym użytkiem,
• Nowoprojektowane użytki ekologiczne w gminie Hażlach,
• Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Jaworze”,
• Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Kaplicówka” w Skoczowie wraz z nowoprojektowanym stanowiskiem dokumentacyjnym na jego terenie,
• Pomnik przyrody nieożywionej Wodospad na potoku Sopotnia Wielka (gmina Jeleśnia),
• Pomnik przyrody Aleja Lipowa w Dankowicach (gmina Wilamowice),
• Nowoprojektowany zespół przyrodniczo-krajobrazowy lub użytek ekologiczny w Węgierskiej Górce.
Komponent informacyjno-edukacyjny, pełniący funkcję wspierającą i upowszechniającą, umożliwi dotarcie z ideą ochrony przyrody i bioróżnorodności do szerokiego grona odbiorców – w szczególności do dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, młodzieży, dorosłych, seniorów, rodzin oraz turystów.
W ramach działań edukacyjnych zwiększających wiedzę z zakresu bioróżnorodności oraz podnoszących świadomość ekologiczną społeczeństwa, zaplanowano wsparcie oferty programowej ośrodków edukacji ekologicznej objętych współpracą w projekcie:
• Centrum Edukacji Ekologicznej „Ekosynteza” w Bielsku-Białej,
• Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Buczkowicach,
• Centrum Ekologii i Zieleni w Czechowicach – Dziedzicach,
• Dom Przyrodnika w Hażlachu,
• Muzeum Fauny i Flory Morskiej w Jaworzu,
• Centrum Edukacji Ekologicznej Arka w Żywcu,
• Centrum Edukacji Ekologicznej w Wieprzu,
• Centrum Edukacji Ekologicznej w Skoczowie,
• Centrum Edukacji Ekologicznej w Wilkowicach,
• Centrum Edukacji Ekologicznej w Wiśle,
• Miejskie Centrum Ekologiczne w Żywcu.
Stowarzyszenie Aglomeracja Beskidzka we współpracy ze Studiem Filmów Rysunkowych w Bielsku - Białej realizować będzie główną kampanię informacyjno-edukacyjną promującą walory przyrodnicze subregionu dla wzmocnienia poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa. Działania edukacyjne przewidują różne formy, głównie warsztaty terenowe i stacjonarne, ale także multimedia, wydawnictwa, akcje i wydarzenia ekologiczne, gry terenowe czy plenerowe pikniki przyrodnicze. Głównym odbiorcą kampanii edukacyjnej będą dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym, a jej motywem przewodnim będą lokalne gatunki fauny i flory, objęte wsparciem w ramach projektu.
Pozostałe komponenty projektu mają charakter wsparcia instytucjonalnego i środowiskowego, skierowanego przede wszystkim do 15 gmin i powiatu subregionu południowego. Zaplanowane działania, takie jak usuwanie inwazyjnych gatunków obcych w gminach: Łodygowice, Radziechowy – Wieprz, Skoczów, Goleszów (w szczególności Barszczu Sosnowskiego), przyczynią się do poprawy bezpieczeństwa mieszkańców i ochrony siedlisk przyrodniczych.
Dodatkowo działania związane z tworzeniem zielonej infrastruktury oraz zwiększaniem bioróżnorodności na obszarach zurbanizowanych bezpośrednio wpłyną na poprawę jakości życia mieszkańców i łagodzenie skutków zmian klimatycznych. Komponent obejmie lokalizacje na terenie miasta Żywiec oraz w gminie Goleszów. Prowadzone będą działania pielęgnacyjne na obszarze parków (działania rewaloryzacyjne), skwerów czy innych elementów ogólnodostępnej zieleni miejskiej oraz tworzenie nowych zielonych przestrzeni na obszarach zurbanizowanych.
Projekt ma charakter kompleksowy i oddziałuje zarówno na poziomie lokalnym – poprzez wsparcie samorządów, jak i społecznym – dzięki szerokiej ofercie edukacyjnej dostępnej dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego oraz odwiedzających region turystów, a także wprowadzeniu działań środowiskowych wzmacniających bioróżnorodność.
Wskaźniki do realizacji w ramach projektu:
PRODUKTY:
1. Liczba przeprowadzonych kampanii informacyjno-edukacyjnych kształtujących świadomość ekologiczną – 13 sztuk.
2. Powierzchnia obszarów chronionych i cennych przyrodniczo innych niż Natura 2000 objętych działaniami ochronnymi i odtwarzającymi – 19,17 ha.
3. Liczba jednolitych części wód, w których realizacja projektu przyczyniła się do poprawy stanu/ potencjału – 4 sztuki.
4. Liczba wspartych form ochrony przyrody – 5 sztuk.
5. Powierzchnia siedlisk wspieranych w celu uzyskania lepszego statusu ochrony – 20,17 ha
6. Powierzchnia wspieranych zrekultywowanych gruntów – 8,29 ha
7. Zielona infrastruktura objęta wsparciem do celów innych niż przystosowanie się do zmian klimatu - 8,39 ha
REZULTATY:
1. Liczba inwazyjnych gatunków obcych, wobec których podjęto działania ograniczające ich negatywny wpływ – 2 sztuki.
2. Liczba gatunków zagrożonych, dla których wykonano działania ochronne – 5 sztuk.
3. Liczba przedsięwzięć proekologicznych – 2 sztuki.
4. Ludność mająca dostęp do nowej lub udoskonalonej zielonej infrastruktury – 22.850 osób.
5. Miejsca pracy utworzone we wspieranych jednostkach - 3,25 etatu (EPC).